Çin’in Washington Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Şu Şueyüen, Tsai’nin New York’a varışının akabinde düzenlediği basın toplantısında, Tsai’nin daha evvel ABD’ye “transit ziyaretler” yapmış olmasının emsal kabul edilemeyeceğini, bunun Pekin’in reaksiyonunu azaltmayacağını belirtti.
Tayvan meselesinin, Çin’in temel çıkarının merkezi ve ABD ile ikili münasebetlerde aşılmaması gereken “kırmızı çizgi” olduğunu vurgulayan Şu, “İster Tayvan önderleri ABD’ye gelsin, ister ABD başkanları Tayvan’ı ziyaret etsin, bu, Çin-ABD münasebetlerinde, tekrar ediyorum, önemli, önemli cepheleşmeye yol açabilir” dedi.
Şu, Washington’ın Tayvan başkanlarının geçmişte de ABD’ye geldiklerini anımsatarak Çin’in çok reaksiyon vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söylemesine karşılık olarak, “Geçmişteki kusurlar emsal oluşturamaz, bu reaksiyonumuzu azaltmayacaktır” tabirini kullandı.
ABD’nin Tayvan ile üst seviye temasları artırarak ve Ada’ya daha fazla silah satarak sıkıntıyı giderek değerli hale getirdiğini savunan Şu, “Bu bir tehdit değil; Çin hükümeti, ‘tek Çin’ prensibinin ihlaline reaksiyon vermek zorundadır” diye konuştu.
ABD: ÇOK REAKSİYONA GEREK YOK
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel ise, Tayvan önderinin resmi olmayan ABD ziyaretiyle ilgili, bunun yalnızca bir transit ziyaret olduğunu ve Çin’in çok reaksiyon vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söyledi.
Sözcü yardımcısı, “Pekin’in ABD siyasetleri ile uyumlu bu transit seyahati farklı yorumlayıp çok reaksiyon vermesine gerek yok. Daha evvel de söylediğimiz üzere taraflardan rastgele birinin statükoyu tek taraflı olarak değiştirmesine karşıyız. Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemiyoruz” dedi.
TSAI’NİN ZİYARETLERİ
Tayvan önderi Tsai Ing-wen, Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize’yi ziyaret edeceği, öncesinde ve sonrasında ABD’nin New York ve Los Angeles kentlerinde temaslarda bulunacağı 10 günlük yurt dışı gezisi için dün yola çıkmıştı.
Tayvan Dışişleri Bakanlığının açıklamasına nazaran, Tsai, 1-3 Nisan’da Guatemala’yı, 3-5 Nisan’da Belize’yi ziyaret edecek.
Tayvan başkanı, ziyaretlerinde, Guatemala Devlet Lideri Alejandro Giammattei ve Belize Başbakanı John Briceno ile görüşecek, Tayvan’ın İktisat ve Kültür Temsilcilikleri yetkilileri ile bu ülkelerde yaşayan Tayvanlılarla bir ortaya gelecek.
Guatemala’ya gidiş yolunda ABD’nin New York kentine uğrayacak Tsai’ye burada Hudson Enstitüsünce düzenlenecek aktiflikte ödül verileceği argüman ediliyor.
Belize ziyareti dönüşünde ise Los Angeles kentine uğrayarak Ronald Reagan Kütüphanesi’nde düzenlenecek toplantıda konuşacak Tsai’nin, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Kevin McCarthy ile görüşmesi bekleniyor.
Çin Devlet Kuruluna bağlı Tayvan İşleri Ofisi Sözcüsü Cu Fınglien dün yaptığı açıklamada, “Eğer Tayvan önderi Tsai, McCarthy ile buluşursa, bu ‘tek Çin’ prensibini ihlal eden bir provokasyon olur. Bu durumda kararlı karşı önlemler alırız.” sözünü kullanmıştı.
Çin’in topraklarının kesimi olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan ortasında iç savaşın akabinde ortaya çıkan ayrılık hâlâ devam ediyor.
Pekin, “tek Çin” prensibini vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlar kurmasına, Birleşmiş Milletler ve başka milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik münasebetleri kesmesini kural koşuyor.