Dışişleri Bakanı Mevlit Çavuşoğlu mevkidaşı Sergey Lavrov ile Ankara’da bir ortaya geldi.
Görüşme sonrası düzenlenen basın toplantısında Çavuşoğlu’nun açıklamasından öne çıkan başlıklar şöyle:
Bir yılı aşkın müddettir devam eden savaş memleketler arası arenada ziyan veriyor. Cumhurbaşkanımız Putin ve Zelenski ile temas halinde. Brüksel’de Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile bir ortaya geldik. Sergey ile bugün tahıl koridorunu ele aldık. İstanbul tahıl muahedesi müzakerelerin sonuç verdiğini gösteriyor. Mutabakatın devam etmesine kıymet gösteriyoruz. Bu dünya besin krizi için de değerli.
SURİYE MESELESİ
Tahıl muahedesini uzatılması için birtakım meselelerin giderilmesi gerekiyor. Sergey ile öbür bölgesel mevzuları da ele aldık. Suriye’yi değerlendirdik. Moskova’da dörtlü bir toplantı gerçekleştirilmişti. Bu toplantıdaki uğraşları sebebiyle teşekkür etmek istiyorum. Moskova’da her ülke görüşlerini şeffaf halde lisana getirdi. Bir iki toplantıda tüm sorunların halledilemeyeceğini biliyoruz. İstişareler ağırlaşarak devam edecek.
TAHIL KORİDORU MUTABAKATI UZAYACAK MI?
Tahıl muahedesi temmuz ayında uzatıldı. Bugüne kadar Ukrayna’nın 3 limanından 27 milyon tondan fazla tahıl ve gıdayı sevk ettik. Bu dünyada bir besin fiyatı istikrarının getirilmesine katkı sağladı. Cumhurbaşkanımız Putin ile her görüşmesinde az gelişmiş ülkelere buğdayın gitmesi konusunda niyetlerini iletti.
Savaş devam ediyor lakin bu çeşit adımlarla besin krizinin en az hissedilmesi için adımlar atıyoruz. ABD ve Birleşik Krallık ödemeler konusunda adımlar attı fakat ödemeler konusunda adım atılmadığı görülüyor. Guterres ile görüşmemizde BM ve Türkiye olarak neler yapabileceğimizi konuştuk. Savaşın sona ermesi konusunda eforlarımız ortada aslında İstanbul ve Antalya’da görüşmeler gerçekleşmişti. Bundan sonra da gayretlerimiz devam edecek. Türkiye olarak her vakit şunu söylüyoruz. Savaşın kazananı olmaz barışın kaybedeni olmaz. Biz istikrarlı unsurlu siyasetimizi devam ettireceğiz.
MESCİD-İ AKSA BASKINI
İsrail’in taarruzlarını lanetliyoruz. Burada ibadet eden Müslümanlara yönelik İsrail askerinin muamelesi insanlık dışıdır. İsrail makamları Mescid-i Aksa’nın statüsünü koruyacaklarına dair taahhütlerini yenilediler. İsrail’de güvenlik güçleri en ırkçı ve faşist siyasetçiye verilmiştir. Bizim İsrail’e davetimiz akınların kalıcı olarak durdurulması. Orantısız hücumları kabul etmemiz mümkün değil. İslam İşbirliği Teşkilatı inanılmaz toplanacak. Temas halindeyiz. Bu tansiyonun kazananı olmayacak. İki devletli bir tahlil bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ve Kudüs’ün başşehri olması gerekiyor. İslam düşmanlığı akınları, İslam düşmanlığı ve Müslümanların kutsiyetlerine taarruzlar çizgiye aşmıştır. Pahalara saldırılmasına karşıyız. Filistin, Mescid-i Aksa ve Kudüs konusu bizim kırmızı çizgimizdir, bu mevzularda bu davalardan hiçbir vakit taviz vermeyiz.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov:
AKKUYU AÇIKLAMASI
Hükümet seviyesinde olabilecek temaslar seviyesinde temaslarda bulunduk. Akkuyu nükleer santrali kuyusunun inşasından bahsedildi. Türkiye’nin güç güvenliğini güçlendirecektir. Santrale 27 Nisan’da birinci nükleer enerjiyi sevk etmiş olacağız. Rus gücünü dünya pazarına sevk etmek için bir merkez kuruyoruz. Bununla ilgili bir karar aldık.
TÜRKİYE SURİYE BAĞLANTILARINDA NORMALLEŞME
Suriye sıkıntısına önemli kıymet ayırdık. Türkiye ile Suriye ortasında ilgiler Rusya aracılığı ile olağanlaşmaya başladı. Nisan ayında Moskova’da bakan yardımcıları toplandı. Bakanın bahsettiği toplantının kıymetini ben de vurgulamak istiyorum.
Türkiye ve Suriye ortasında olağanlaşmaya gelince ortada toplantıların yapılması başlı başına muvaffakiyet. Mart ve Nisan ayında toplantılar gerçekleşti. Bu sorunları bir adımda çözemeyiz karşılıklı inanç sağlanmalı ve çıkar istikrarı gözetilmeli çıkış noktamız bu.
“LİBYA’DA TÜRK DOSTLARIMIZLA GAYEMİZ ORTAK”
Libya problemi dünyayı yakından ilgilendiren bir husus. NATO bu ülkeye saldırdı ülke adeta yerle bir oldu. Bu ülkeyi toparlamaya çalışıyoruz. Bu süreç istediğimiz tempoda ilerlemiyor. Türk dostlarımızla gayemiz ortak. Libya’da olan güçleri barıştırmak. Devlet yapılarını tekrar kurmak. Filistin problemini de görüştük. Filistin ve İsrail münasebetlerinin onarılması için görüştük.
Devlet liderlerimizin imzaladığı açıklamalar hala bizim işbirliğimizin temelini oluşturuyor. Bölge dışı ülkeler umarım bu sürece karışmaz bizim üçlü mutabakatımıza taraflar uymalıdır.
UKRAYNA MESELESİ
Ukrayna sorununu de ele aldık. Bir kere daha şuna dikkatleri çektik. Washington yapan olmayan siyaseti gütmeye devam ediyor. Rusya’yı alanda yeneceklermiş. Memleketler arası alanda rakip görmek istemiyorlar. Bağımsız hâkim siyaset yürüten ülkelere karşı çeşitli faaliyette bulunuyorlar. Rusya’dan sonra sıra Çin’e gelecek. kendi ulusal çıkarlarını koruyan her ülkeyi sindirmeye çalışıyorlar. Herkesin ABD çıkarlarına uymalarını istiyorlar.
Bizim milletlerarası çıkarlarımızı göz arkası ettiler. Kimi teşebbüslerle Ukrayna ve Rusya masaya oturtulmak isteniyor. Amerika hegemonyasını tavrını empoze ediyor. Tek taraflı bir dünya nizamı kurmak istiyor. Lakin Rusya dünya ülkelerinin ekseriyeti ile birlikte bu sistemin BM kararlarına uygun olmasını istiyor.
“TAHIL MUTABAKATI İLE İLGİLİ GÖRÜŞMELERİMİZ DEVAM EDECEK”
Guterres ile tahıl mutabakatını görüştük. Muahedenin Rusya’yı ilgilendiren kısmı uygulanmıyor. Guterres daima davetlerde bulunuyor batı ülkelerine lakin beyhude bu davetlere karşılık verilmiyor. Rus eserlerinin sevkiyatı ile mahzurlar devam ediyor. Türk mevkidaşlarımızla ilerde bunu her istikametiyle görüşmeye devam edeceğiz. Genel Sekreterin imza attığı teşebbüs batı ülkeleri tarafından engelleniyor. Sayın Bakanı Moskova’ya davet ediyorum. Temaslarımız devam edecek.
Sevk edilen tahılların aslan hissesi AB’ye gidiyor. Onlar dürüstçe Guterres’in tekliflerine yaklaşmak istemiyorlar eserleri Ukrayna’dan kara yoluyla sevk edebilirler. Biz bu teşebbüsün dışında da adımlarımızı atarız. Katar ve Türkiye ile bu teşebbüsü sürdürürüz.
“BARIŞ GÖRÜŞMELERİNE HAZIRIZ”
Barış görüşmelerine gelince 2014 yılında Şubat ayında Almanya Fransa’nın garantör ülke olarak imza attığı bir mutabakat sağlandı fakat daha sonra darbe oldu ve Kırım’da yaşayanlar bu darbeyi kabul etmedi. Daha sonra imzalanan Minsk mutabakatını görmezden geldiler. Çağdaş Ukrayna’da Nazi ideolojisi hakim oldu. Bu Rusya federasyonuna karşı kullanılmaya başlandı. Batı tüm bunları Rusya’yı zayıflatmak için Ukrayna’yı kullandı. Halkların refahına mani olmak için yaptılar. Barış görüşmeleri yapmaya hazırız fakat haklı taleplerimiz var güvenliğimizi tesis etme açısından. Donbass’ta yaşayan insanların haklarını korumak zorundayız.
Filistin İsrail ortasındaki süreci tekrar başlatmak istiyoruz. Taraflarla somut mutabakat sağlayabiliriz. İki devlet olarak yaşaması öngörülüyor iki devletin. Fakat BMGK ve ABD ile toplanılması gereken süreç gerçekleşemiyor. ABD’nin anladığımız kadarıyla kendi planları var.