ABD ile Çin ortasındaki ticaret gelişmeleri Brexit kördüğümü Suriye ve İran kaynaklı jeopolitik riskler ABD Avcılar Escort Lideri Donald Trump’ın çıkışları ve korumacılık eğiliminin global büyümeyi yavaşlatacağına dair telaşlar 2019’da yatırımcı kararlarında belirleyici oldu
Bu gelişmelerle global iktisada yönelik risklerin artması ve enflasyonun amaçlardan uzak seyretmesi sonucu Avcılar Escort Bayan 2019’da önde gelen merkez bankalarının olağanlaşma adımlarını sonlandırarak gevşek siyasetlere dönüşünü beraberinde getirdi
Bu kapsamda ABD Merkez Bankası Fed 2019’a iki faiz artırımı yapacağı beklentileriyle başlamasına rağmen toplamda 3 defa Escort Avcılar 25’er baz puanlık faiz indirimine gitti ve faiz oranını yüzde 1 50 1 75 bandına çekti
Başka taraftan gerek İngiltere gerek İtalya gerekse İspanya’daki siyasi belirsizlikler karşısında Avrupa Merkez Bankası ECB mevduat faizini yüzde eksi 0 40’tan yüzde eksi 0 50’ye düşürerek kasım prestijiyle aylık 20 milyar euroluk varlık alım programına başladı
Tüm bunlar gelişmiş ülkelerin para politikalarında destekleyici tavrını sürdüreceği beklentilerini artırırken önde gelen dünya borsalarında ortalama yüzde 20’nin üzerinde yükseliş yaşandı
ABD’DE PİYASALAR
ABD’de hisse piyasalarında geçen yıl tarihin en yüksek düzeyleri test edilirken New York borsasında süreç gören üç endeks de rekor üstüne rekor kırdı
Global çapta jeopolitik riskler ve ticaret savaşının baş aktörü pozisyonundaki ABD’de aralık ayında işsizlik 50 yılın en düşüğüne inerken Trump’ın faizlerin düşürmesi gerektiği telaffuzları ve ticaret müzakerelerinin baskısıyla Fed 11 yılın akabinde üç kere faiz indirimine gitti
ABD Çin ve AB üçgeninde ticaret savaşı telaşlarını artıran gelişmeler İran’la yaşanan tansiyon ve Trump’ın azil süreci geçen yıl Amerikan borsalarında takip edilen temel gelişmeler olarak öne çıktı
Kelam konusu riskler yaşanırken makroekonomik göstergelerde bozulma yaşanmaması ve güçlü dataların gelmeye devam etmesi ABD iktisadına güveni artırdı Yıl sonuna yanlışsız ticaret müzakereleri kapsamında Çin ile birinci fazda anlaşılması da S P 500 Nasdaq ve Dow Jones endekslerinde rekorlar kırılmasını beraberinde getirdi
Tüm bu gelişmelerle S P 500 endeksi 2019’da yüzde 28 9 artarak 3 230 78 puandan Nasdaq endeksi yüzde 35 2 kıymet kazanarak 8 972 60 puandan Dow Jones endeksi ise yüzde 22 3 yükselerek 28 538 44 puandan kapandı
Her üç endeksin de yıl içinde en yüksek seviyeyi aralık ayında görmesi dikkati çekti
AVRUPA’DA PİYASALAR
Avrupa tarafında 2019 siyasi belirsizlikler ve resesyon telaşlarının gölgesinde geçti Brexit meçhullüğü bölgeyi en fazla yıpratan problem oldu
ABD’nin Çin ile Avrupa’yı büyük kur manipülasyon oyunu oynamakla suçlamasının akabinde Airbus’a sağlanan yasa dışı desteklemelerden dolayı AB’nin 7 5 milyar dolarlık eserine ek gümrük vergileri uygulaması otomotiv bölümünün yavaşlaması makroekonomik dataların düşük gelmesi ve İspanya’daki siyasi kriz Avrupa tarafında yılın öne çıkan gelişmelerini oluşturdu
Avrupa iktisadının lokomotifi olarak nitelendirilen Almanya’da sanayi üretiminin beklentileri karşılayamaması ve büyümenin ikinci çeyrekte zayıflaması ekonomik yavaşlama sinyallerini beraberinde getirdi Alman iktisadının iç talebin katkısıyla üçüncü çeyrekte büyümesi ise teknik olarak resesyondan çıkmasını sağladı
İngiltere’de Therasa May Brexit referandumunun akabinde istifa eden David Cameron’dan sonra Brexit sürecinin kurbanı ikinci başbakan oldu May’den sonra misyonu devralan Brexit yanlısı Boris Johnson hükümetinin aralıkta gerçekleştirilen erken seçimin de galibi olmasıyla süreci nihayete erdirme yolunda büyük bir baht elde edildi Johnson hükümeti İngiltere’nin AB’den 31 Ocak’ta ayrılmasını hedefliyor
Yıla 1 15 düzeylerinden başlayan euro dolar paritesi ekimde 1 09 hududuna kadar gerilemesine rağmen eski ECB Lideri Mario Draghi’nin genişlemeci siyasetler sinyali Brexit kanadı ve global gelişmelerin tesiriyle yıl sonunda tekrar 1 12 düzeylerine yerleşerek yaklaşık yüzde 2 kıymet kaybetti Sterlin dolar paritesi ise yıla 1 27 düzeylerinden başlarken kelam konusu gelişmelerin tesiriyle aralık ayında 1 35 düzeyine kadar yükselerek yaklaşık bir buçuk yılın tepesini gördü Parite yılı 1 33 düzeyinden kapatarak yaklaşık yüzde 4 kıymet kazandı
Yıl sonuna gerçek siyasi belirsizliklerin azalması ABD ve Çin ortasında bir muahedeye varılması Avrupa piyasalarını da desteklerken endekslerde yeni rekorlar kırıldı
Almanya’da DAX 30 yüzde 25 5 artarak 13 249 01 puandan İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 12 1 yükselerek 7 542 14 puandan Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 26 4 kıymet kazanarak 5 978 05 puandan kapandı Stoxx Europe 600 endeksi ise 2019 sonunda bir evvelki yıla kıyasla yüzde 23 3 yükselerek 415 84 puana ulaştı
ASYA’DA PİYASALAR
Ticaret savaşının aktörlerinden Çin’de piyasalar genel olarak 2019’da müspet bir yıl geçirse de ABD ile yaşanan ticaret tansiyonu nedeniyle 2018’deki yüzde 24 6’lık kaybını telafi edemedi
Halihazırda tüketim odaklı büyüme modelini değiştirmeye çalışan Çin hükümetinin ABD’nin yaptırımları ile ticarette rekabet üstünlüğünü kaybetmesi 2018’de ülke iktisadının yıpranmasına neden olmuştu
Bu yıl kamunun teşvikleri ve merkez bankasının 7 kere mecburî karşılıklarda indirim yaparak sisteme likidite enjekte etmesi sayesinde toparlanan piyasalarda yatırımcıların global piyasalardaki müspet havayı Asya’ya da yansıtması sonucu Şanghay bileşik endeksi 2019’da yüzde 22 3 artarak yılı 3 050 12 puandan tamamladı
Japonya tarafında global gelişmelerden kaynaklı risklerden kaçan yatırımcıların inançlı liman alımlarıyla yene talep arttı Bu durum Japonya’da Nikkei 225 endeksinin yükselişini sınırladı Buna rağmen Japonya’da Nikkei 225 endeksi 2018’deki kayıplarının telafi etti ve 2019’u yüzde 18 2 primle 23 656 62 puandan kapattı
Dolar yen paritesi ise 2019’da 112 düzeylerine kadar yükselse de yıl sonunda 108 7 düzeylerine geriledi
Bu gelişmelerle 2019’da Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 15 artarak 41 464 61 puandan kapanış gerçekleştirdi
Türkiye’de ise global çapta yaşanan risk algısındaki artışın iktisat idaresinin aldığı önlem ve sağlanan teşviklerle sınırlandığı görülürken Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yılı yüzde 25 4’lük artışla 114 425 00 puandan kapattı
